Home

Obiekty zabytkowe

• Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Pruszczu Gdańskim Pruszcz Gdański kryje w sobie wiele ciekawych obiektów historycznych. W centrum znajduje się najcenniejszy zabytek miasta – gotycki kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Kościół ten jest jednym z najważniejszych pruszczańskich zabytków. Świątynia została wzniesiona w XIV wieku jako kościół rzymskokatolicki. Po pożarze wsi w 1466 roku budynek został odbudowany. W czasach reformacji, około 1585 roku, budowla została przejęta przez ewangelików, w ręce katolików wróciła w 1945 roku. W świątyni zachowało się rzeźbione w drewnie i polichromowane wyposażenie, m.in. renesansowa ambona, galeria i barokowy prospekt organowy. Do 1945 roku znajdował się tu także antwerpski ołtarz z XVI wieku, który obecnie jest cennym eksponatem Muzeum Narodowego w Warszawie. Pod względem architektonicznym powstał jako kościół halowy i został przebudowany w formie pseudobazyliki. Ważnym zabytkiem budowli był ołtarz przedstawiający w centralnym punkcie scenę ukrzyżowania. Do cenniejszych elementów wyposażenia wnętrza należy cykl obrazów Dziesięć Przykazań. Obecnie zachowało się osiem z nich. Ważnym elementem zabytkowym jest prospekt organowy z 1728 roku, jego autorem był Andrzej Hildebrant. Na jego szczycie znajduje się rzeźba przedstawiająca biblijnego króla Dawida. Interesującymi obiektami są również: renesansowa ambona z 1578 roku, empory boczne z 1691 roku, empora organowa, konfesjonały, barokowe ławy pochodzące z lat 1668–1682. Do dziś nie zachowały się dawne kartusze epitafijne.
• Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Pruszczu Gdańskim Do obiektów związanych z kościołem należała pastorówka z 1755 roku, która mieści dziś Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną. To najstarszy zachowany budynek mieszkalny w Pruszczu Gdańskim. Został wzniesiony w XVIII wieku i dawniej służył m.in. jako plebania (pastorówka). Aktualnie, poza wypożyczaniem pozycji z szerokiego księgozbioru, biblioteka daje możliwość wzięcia udziału w spotkaniach autorskich, wernisażach, konkursach czytelniczych, grach dla młodzieży i dyskusyjnych klubach książki.
• Dom Młynarza w Pruszczu Gdańskim Budynek ten został odrestaurowany w latach 2021-2023 zabytkowy budynek z XIX wieku. Mieszkańcami tego domu do 1945 roku byli między innymi: właściciel ziemski J. von Szaniowski, ławnik Richard Wendt, lekarz Johann Georg Fewson i młynarz Friedrich Weigle. Po II wojnie światowej budynek przeszedł na własność gminy i do września 2011 roku był wykorzystywany na cele mieszkaniowe. Dom został odnowiony w myśl idei „Urząd w Zabytkach” – teraz służy przede wszystkim jako siedziba Urzędu Stanu Cywilnego (wraz z salą ślubów), ale znajdują się tam także inne referaty Urzędu Miasta Pruszcz Gdański.
• Dom Wiedemanna w Pruszczu Gdańskim Został wybudowany na przełomie XVIII i XIX w., przy ulicy Krótkiej 6, w stylu żuławskich domów i dworków wiejskich. Obecnie, po odrestaurowaniu, stanowi siedzibę Referatu Ekspozycji i Dziedzictwa Kulturowego Urzędu Miasta Pruszcz Gdański. Dawniej mieszkał w nim Hermann Wiedemann, który zapisał się wyraźnie na kartach historii Pruszcza Gdańskiego, stając na czele budowy cukrowni i miejskiego szpitala.
• Kanał Raduni w Pruszczu Gdańskim Kanał Raduni jest ważnym i wiele znaczącym dla regionu zabytkiem hydroinżynierii. Biegnie od śluzy na Raduni, na tyłach Faktorii w Pruszczu Gdańskim, aż do ujścia do Motławy w Gdańsku. Został wytyczony w roku 1338, a wybudowany w latach 1348-1356 z inicjatywy zakonu krzyżackiego. Zaopatrywał Gdańsk, szczególnie ówczesny zamek krzyżacki, w wodę pitną i był źródłem energii dla kół młyńskich oraz urządzeń służących do nawodnienia fos i odprowadzania ścieków. Kanał ma prawie 14 km długości.
• Kompleks budynków cukrowni w Pruszczu Gdańskim To bardzo ciekawy zabytek architektury przemysłowej. Powstał w latach 1879-1880. Budynki cukrowni zostały wzniesione z cegły, są nieotynkowane (poza fasadą budynku rezydencji akcjonariusza i domu dyrektora). W 1945 roku cukrownia została w znacznym stopniu zniszczona przez wycofujące się wojska niemieckie. Wysadzono wtedy także komin, który odbudowano jeszcze w tym samym roku - mierzy on 72 m wysokości.